رضا استادی

رضا استادی مقدم تهرانی
اطلاعات فردی
تاریخ تولد	۱۳۱۶ش
محل زندگی	قم
اطلاعات علمی
استادان	آیت‌الله اراکی • آیت‌الله گلپایگانی
محل تحصیل	تهران و قم
تألیفات	اصول دین برای همه
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسی	عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم • شورای نگهبان • مجلس خبرگان رهبری • مدیر حوزه علمیه قم

رضا استادی (متولد ۱۳۱۶ش) روحانی شیعه، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم است. نمایندگی مجلس خبرگان رهبری، عضویت در شورای نگهبان و مدیریت حوزه علمیه قم از مسئولیت‌های وی بوده است. وی از مؤسسان مرکز علمی و فرهنگی مؤسسه در راه حق است و نزد عالمانی همچون سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد محقق داماد، محمدعلی اراکی و سید موسی شبیری زنجانی به تحصیل علوم دینی پرداخته است.

کتاب‌های اصول دین برای همه، شفاعت در قرآن و حدیث و بحثی درباره زیارت، تحقیقی درباره دعای ندبه، سرگذشت کتاب شهید جاوید و خاتمیت از دیدگاه عقل، قرآن و حدیث از جمله آثار رضا استادی است. تصحیح کتب و فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها از دیگر فعالیت‌های پژوهشی او به‌شمار می‌آید.

معرفی اجمالی

رضا استادی مقدم تهرانی مشهور به رضا استادی، در سال ۱۳۱۶ش در تهران متولد شد. وی تحصیلات حوزوی را از ۱۶ سالگی در مدرسه مروی و مسجد امین الدوله بازار تهران آغاز کرد. عبدالکریم حق‌شناس و احمد مجتهدی تهرانی از اساتید وی در تهران بوده‌اند.

استادی در سال ۱۳۳۶ش، به همراه سید محسن خرازی وارد حوزه علمیه قم شد. سطوح عالی حوزه را نزد عالمانی چون محمد شاه‌آبادی، احمد آذری قمی، ابوالقاسم خزعلی، حسین نوری همدانی، ناصر مکارم شیرازی و جعفر سبحانی به اتمام رساند و در درس خارج فقه و اصول سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد محقق داماد، سید کاظم شریعتمداری، محمدعلی اراکی و سید موسی شبیری زنجانی شرکت نمود. وی مدت کوتاهی را در نجف گذراند ‌و در درس برخی از مراجع حضور یافت.

رضا استادی پس از واقعه فیضیه در سال ۱۳۴۲ش، به مسائل روز می‌پرداخت و از امام خمینی تجلیل می‌کرد. وی از امضاکنندگان اعلامیه اعتراضی به دستگیری امام خمینی خطاب به هیئت دولت بود؛ چنانکه امضاهای او در اعلامیه‌ها و بیانیه‌های اعتراضی دیگر وجود دارد.

استادی در حوزه علمیه قم تدریس می‌کند و به فعالیت‌های‌ علمی‌، پژوهشی‌ و تبلیغی‌ اشتغال ‌دارد.

رضا استادی در کنار فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی و مشکینی

فعالیت‌های علمی

رضا استادی، فردی پرکار در زمینه تألیف و تحقیق شناخته می‌شود؛ کتاب‌های وی بیش از ۱۰۰ اثر‌ و تعداد مقالاتش بیش از ۱۵۰ مورد ذکر شده است. آثار او را می‌توان به سه دستهٔ تألیف، تصحیح و فهرست‌نگاری تقسیم نمود:

کتاب «شفاعت در قرآن و حدیث» رضا استادی

تألیفات

بسیاری از مقالات رضا استادی، پس از انتشار در مجله‌های علمی به صورت کتاب مستقل جمع‌آوری و چاپ شده است. برخی از تألیفات وی از این قرارند:

اصول دین برای همه: این کتاب اولین اثر علمی وی به شمار می‌رود که در سال ۱۳۵۰ش به چاپ رسید. اصول دین برای همه، یک دوره اصول عقاید را به زبان ساده بیان می‌کند.
سرگذشت کتاب شهید جاوید: این کتاب در نقد نظرات نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی در کتاب شهید جاوید پیرامون نهضت عاشورا نوشته شده و مورد تقدیر عالمانی چون سید محمدرضا گلپایگانی، سید مرتضی عسکری و مرتضی مطهری قرار گرفت.
تحقیقی درباره دعای ندبه: این کتاب در جواب برخی از ابهامات و شبهات در زمینه دعای ندبه نگاشته شده است. این اثر مورد تقدیر شیخ محمدتقی شوشتری قرار گرفت.

برخی دیگر از تألیفات او عبارت‌اند از: شفاعت در قرآن و حدیث، خاتمیت از دیدگاه عقل، قرآن و حدیث، شرح احوال و آثار محقق حلی، آشنایی با تفسیر و مفسران، کتابنامه امام صادق(ع)، کتابنامه امام حسین(ع) و کتابنامه نهج‌البلاغه.

کتاب‌هایی نیز با مدیریت و نظارت وی تدوین و تنظیم شده و به چاپ رسیده است؛ از جمله کتاب الحکومة الاسلامیة فی احادیث الشیعة الامامیة و همچنین کتاب التوازن الاسلامی.

تصحیح کتب

تصحیح کتب و تحقیق در آثار فقها و محدثان و بزرگان شیعه از دیگر فعالیت‌های علمی رضا استادی به شمار می‌رود. برخی از این کتب عبارتند از:

الکافی فی الفقه و کتاب تقریب المعارف از ابوالصلاح حلبی
الرسائل التسع و کتاب المسلک فی اصول الدین از محقق حلی
جلد ۴۲ و ۴۳ جواهر الکلام
سیر و سلوک منسوب به سید بحرالعلوم
جامعة الاصول و کتاب شهاب ثاقب از ملامهدی نراقی
حاشیه رسائل شیخ انصاری از شیخ عبدالرسول ساباطی
ترجمه مفتاح الفلاح از شیخ بهائی و حاشیه بر حاشیه شرح تجرید، از آقا جمال خوانساری
ارشاد المستبصر، سید عبدالله شبر
اصول دین، اثر میرزای قمی
شرعة التسمیه، میر داماد
الشمائل المحمدیه، الدرر النظیم، قرة الباصرة، نفس المهموم و فیض القدیر فیما یتعلق بحدیث الغدیر از شیخ عباس قمی
شرح اصول کافی ملاصدرا کتاب عقل و جهل
کتاب فی الاخلاق و العرفان، لاحد الحفاظ من اعلام الشیعة الامامیة فی القرن الخامس او السادس.

فهرست‌نگاری

رضا استادی در فهرست‌نگاری کتب خطی از شخصیت‌های شناخته‌شده در ایران است. فهرست‌نگاری‌های وی از نسخه‌های خطی کتابخانه‌های مدرسه فیضیه (حدود ۲۲۰۰نسخه)، آیت‌الله گلپایگانی(۲۰۰۰نسخه)، مدرسه حجتیه (۷۰۰نسخه)، مسجد اعظم قم (۴۰۰۰ نسخه)، مدرسه مروی در تهران (۱۰۵۰نسخه)، حسینیه شوشتری‌ها در نجف (۱۱۰۰نسخه) و چند کتابخانه شخصی دیگر از جمله کارهای علمی اوست.

از آیت‌الله استادی در دوازدهمین آئین بزرگداشت نسخ خطی به‌عنوان یکی از فهرست‌نویسان مشهور که بالغ بر ۱۲ هزار نسخه خطی را در بیش از ۲۰ کتابخانه فهرست کرده است، تقدیر شد.

فعالیت‌های فرهنگی

رضا استادی در شهرهای مختلف ایران به اقدامات تبلیغی پرداخته است. پس از انقلاب اسلامی برای انجام فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی در مواردی به خارج از ایران سفر کرده است.

سخنرانی‌ در کنگره‌ها و سمینارهای علمی از قبیل کنگره‌های شناخت حضرت معصومه(س)، شیخ انصاری، شیخ فضل‌الله نوری، سید حسن مدرس و کنگره جهانی هزاره شیخ مفید از جمله اقدامات فرهنگی وی به شمار می‌رود. رضا استادی با همکاری سید محسن خرازی و چند نفر دیگر در سال ۱۳۴۲ش، مرکز علمی فرهنگی و دینی در راه حق را راه‌اندازی کرد.

اعضای دوره دوم شورای عالی حوزه، از راست به چپ: مکارم شیرازی، رضا استادی، هاشمی شاهرودی، راستی کاشانی، گلپایگانی، محفوظی، مقتدایی

فعالیت‌های اجرایی

رضا استادی مسئولیت‌های اجرایی گوناگونی را در جمهوری اسلامی ایران عهده‌دار بوده است؛ برخی از آنها عبارتند از:

انجام امور قضایی در شهرهای بندرعباس، تبریز و زنجان در اوایل انقلاب اسلامی.
عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به مدت سی سال.
نمایندگی‌ مجلس خبرگان رهبری در دوره‌ سوم و چهارم‌ از استان‌ تهران.
مدیریت‌ حوزه علمیه قم به مدت سه سال.
عضویت‌ در شورای‌ نگهبان‌ از سال ۱۳۸۷ش‌. وی در دوره پنجم از سمت خود استعفا کرد.
عضویت‌ در شورای عالی حوزه‌های علمیه به مدت ۲۰ سال.
سرپرست‌ کتابخانه‌ مسجد اعظم قم.
عضویت در هیأت‌ امنای‌ بنیاد دانشنامه اسلامی به مدت ۶ سال. دانشنامه جهان اسلام زیر نظر این مرکز منتشر می‌شود.
عضو هیأت‌ مدیره‌ مؤسسه در راه حق.
عضو مشاوران‌ کتابخانه آستان قدس رضوی.
امام جمعه موقت قم.

مطالعه بیشتر

جشن‌نامه آیت‌الله استادی نوشته رسول جعفریان؛ در مقدمه این کتاب مصاحبه‌‌ای با رضا استادی در زمینه زندگی، تحصیلات، تدریس و فعالیت‌های علمی و فرهنگی آمده است.
کتاب خاطرات آیت‌الله استادی که شامل زندگی‌نامه و مجموعه خاطرات اوست، توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.

پانویس

↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۷.
↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹.
↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹.
↑ جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۱۷ و ۲۰؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۰.
↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸.
↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸؛ برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با اساتید وی در تمام سطوح رجوع کنید به: جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۳-۲۴.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۰.
↑ جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۴.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹.
↑ ، سایت پژوهه.
↑ گفتگو با حجةالاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، بهمن و اسفند ۱۳۷۱ش، شماره۵۴.
↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۲.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۰-۵۹۱.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱-۵۹۲.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۵.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۳.
↑ ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
↑ جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۸.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۲-۵۹۳.
↑ ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
↑ جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹.
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹-۵۹۰.
↑ گفتگو با حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، مجله حوزه، بهمن و اسفند ۱۳۷۱، شماره ۵۴
↑ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹-۵۹۰.
↑ جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۳۳.
↑ ، سایت شورای نگهبان.
↑ ، سایت دانشنامه اسلامی.
↑ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۲.
↑ جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش.
↑ ، سایت پاتوق کتاب فردا.

منابع

جعفریان، رسول، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، قم، نشر مورخ با همکاری کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، ۱۳۹۳ش.
جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار: زندگی اسوه‌های علم عمل، ج۸، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۹۴ق.
صالح، سید محسن، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، از آغاز تا اکنون، تهران، مرکز اسناد اسلامی، ۱۳۸۵ش.
گفتگو با حجةالاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، مجله حوزه، بهمن و اسفند ۱۳۷۱، شماره ۵۴.

[1] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۷.

[2] صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹.

[3] صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹.

[4] جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۱۷ و ۲۰؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸.

[5] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۰.

[6] صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸.

[7] صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸؛ برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با اساتید وی در تمام سطوح رجوع کنید به: جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۳-۲۴.

[8] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۰.

[9] جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۴.

[10] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹.

[11] ، سایت پژوهه.

[12] گفتگو با حجةالاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، بهمن و اسفند ۱۳۷۱ش، شماره۵۴.

[13] صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۲.

[14] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۰-۵۹۱.

[15] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱.

[16] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱.

[17] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱-۵۹۲.

[18] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۵.

[19] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۳.

[20] ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

[21] جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۸.

[22] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۲-۵۹۳.

[23] ، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.

[24] جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.

[25] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹.

[26] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹-۵۹۰.

[27] گفتگو با حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، مجله حوزه، بهمن و اسفند ۱۳۷۱، شماره ۵۴

[28] جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹-۵۹۰.

[29] جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۳۳.

[30] ، سایت شورای نگهبان.

[31] ، سایت دانشنامه اسلامی.

[32] صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۲.

[33] جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش.

[34] ، سایت پاتوق کتاب فردا.